Maćków Pracownia Projektowa

Projekt zespołu mieszkaniowo-usługowego Młyn Maria obejmował remont dwóch niedziałających już młynów – Maria i Feniks, ich nadbudowę oraz rozbudowę kompleksu o plombę i zachodni łącznik. Głównym założeniem projektu było przywrócenie działalności od lat niszczejącego zabytku, dostosowanie obiektu do nowej funkcji i rewitalizacja terenów przyległych – zwrócenia Młyna Maria mieszkańcom Wrocławia.

Kompleks Młynów jest usytuowany na kanale Odry rozdzielającej Wyspy Piasek i Młyńską. Stanął w tym miejscu już w 1267 r., choć obecny kształt zespołu po odbudowie spowodowanej pożarem powstał wg projektu Fredricha Wilhelma Brunnerta w 1791-1792 r. Dzisiejszy kształt Młynów Maria nie różni się zasadniczo od projektu Brunnerta. W wyniku zniszczeń II wojny światowej, w miejscu oryginalnej wyższej kubatury powstał 3 kondygnacyjny łącznik frontowy, na którym na przełomie lat 60-tych i 70-tych pojawiło się charakterystyczne logo zespołu. To ujęcie Młynów (niski łącznik, logo) jest obrazem, który Wrocławianie utożsamiają z zabytkowością tego miejsca. Celem projektu było zachowanie tego obrazu i uhonorowanie wspomnienia. Obraz ten wzbogaciliśmy kameralnym, zielonym skwerem.

Sekwencję Wyspy Piasek i Młyńskiej dopełniają Wyspa Bielarska i Słodowa. Dzięki odtworzeniu przejścia bramowego i pomostu od zachodniej strony Wyspa Piasek i Młyńska zyskała kolejne połączenie piesze. Dodatkowo północno-zachodnią strefę działki ukształtowano w formie skarpy niwelującej różnicę poziomów terenu, kryjącą w sobie podziemny garaż oraz pełniącą funkcję otwartej przestrzeni publicznej dla Wrocławian. Na górnej platformie skarpy zasadzono drzewa, a schody wzbogacono o ławki z niską roślinnością – tak, aby widok na rzekę i kanał będący istotnym elementem założenia nie był przesłonięty.

Obiekt był trudnym wyzwaniem inżyniersko-konserwatorskim. Remontu obok budynków istniejących wymagały także kanały z istniejącą infrastrukturą (związaną z wcześniejszą funkcją obiektu) mocno nadwyrężoną przez czas i powódź z 1997 roku. Całość założenia znajdowała się pod ścisłą ochroną konserwatorską. Istniejące otwory okienne funkcjonujące w obiekcie młyńskim powiększono pozostawiając pierwotny otwór widocznym oraz różnicując stopień przezierności dodanego przeszklenia. Dzięki temu warunki doświetlenia mieszkań zostały poprawione, a oryginalna dyspozycja fasady zachowana.

Nadbudowę obiektu wraz z jego rozbudową o plombę oraz zachodni łącznik zrealizowano w odmiennym materiale – perforowanej blasze falistej złożonej z elementów stałych oraz sterowanych mechanicznie żaluzji okiennych. Różnica pomiędzy tym co nowoprojektowane a istniejące jest czytelna, a budynek w zależności od ilości światła, pogody czy temperatury zyskuje inną formę zależnie od ilości elementów otwartych czy zamkniętych.

Witolda 3840 to kolejny przykład miejsca odzyskanego dla mieszkańców Wrocławia oraz dialogu z przedwojenną, poniemiecką tkanką miejską. Budynek został zbudowany w 1907 r. przy Werderstrasse jako siedziba Głównego Urzędu Celnego (Hauptzollamt Breslau), na terenie przyległym do dawnego portu miejskiego. Dwuczęściowa inwestycja obejmowała renowację oryginalnego budynku oraz budowę pawilonu mieszkalno-usługowego w strefie nadrzecznej. Wyrazista bryła części historycznej dominuje nad ulicą Księcia Witolda wysokością i fasadą oraz rytmicznymi rzędami wielkich okien, a także eklektycznym stylem i hybrydową konstrukcją. Charakterystyczne drewniane wieżyczki od strony rzeki miały nawiązywać do wcześniejszej drewnianej zabudowy portowej. Bryła budynku ma plan litery U, główne skrzydło od strony ulicy Księcia Witolda oraz dwa skrzydła boczne, zwieńczone wysokim dwuspadowym dachem, wyznaczające dziedziniec wewnętrzny. Sprawował on funkcje gospodarcze, także obecność rzeki wykorzystywano czysto utylitarnie. Ponieważ jednak wzdłuż Odry w coraz większym zakresie rozwija się życie miejskie – restauracje, promenady, ścieżki rowerowe – podjęliśmy decyzję o zmianie charakteru – z przedwojennego zaplecza nadrzecznego na wielkomiejski bulwar wpisujący się w istniejące w okolicy rozwiązania, rewitalizujące i aktywizujące nadbrzeże Odry. Nowo wybudowany pawilon z mieszkaniami i lokalami przewidzianymi na restauracje i kawiarnie w zakresie formalnym redukuje wysokość zabudowy drugiego planu, stwarza drugi, bardziej przystępny front od strony Odry, a prostota stylistyczna w założeniu realizuje nasz zamiar dyskretnej, lekkiej i eleganckiej obecności w tym historycznym miejscu. Dialog nie oznacza bowiem imitacji. Kameralna skala i prostota pawilonu „rozbraja” miejsce z hieratycznej dominacji budynku historycznego. W procesie renowacji oryginalnych elementów użyto wysokiej jakości materiałów, również elewacja frontowa, zwieńczona dwoma szczytami wykończonymi kamiennymi ślimacznicami – objęta była ścisłą ochroną konserwatora zabytków. Okna, witraże, płytki i polichromie poddane zostały renowacji, a jeśli było to konieczne – rekonstrukcji. Staraliśmy się uszanować styl tego miejsca, kontekst historyczny we Wrocławiu oznacza niemiecką przeszłość i niemieckie tradycje architektoniczne i założenia urbanistyczne.