DOM Z GLINY

Z zasady nie robimy domów jednorodzinnych. Po pierwsze, to nieekologiczny sposób zamieszkiwania. Po drugie, być może kluczowe, ponieważ nie potrafimy się zręcznie poruszać w stanach emocji i prywatności, jakie zwykle towarzyszą budowaniu dla siebie. I nie umiem sobie przypomnieć, dlaczego postąpiliśmy inaczej.

Na przepięknej działce, na skraju dolnośląskiej wsi, zastaliśmy dwukondygnacyjną stodołę. Budynek był zaadoptowany i podzielony funkcjonalnie na dwie części: mieszkalną i gospodarczą. Szukając formy mogącej unieść zadanie rozbudowy, bardzo wnikliwie przetrenowaliśmy wszelkie konfiguracje ustawiające relacje starego z nowym, z katalizującym stykiem pomiędzy. Zafascynowała nas obserwacja wszechobecnych przybudówek i rozbudów w tym pofalowanym krajobrazie. Jakaś nieplanowana, swoista morfologia, budująca nową, powojenną tożsamość w tym kiedyś uporządkowanym biotopie. Postanowiliśmy podążyć tą ścieżką i poszukiwać formy poprzez nakładanie kolejnych warstw i kształtów. Na zakończenie procesu całość poddaliśmy ujednoliceniu poprzez ustystematyzowanie połaci, rytm okien i gont – monomateriał nowej bryły.

Powstała w ten sposób hybryda dwóch światów funkcjonujących w symbiozie z otaczającym półdzikim krajobrazem. Naturalny, dość szybko patynujący się gont zlał się kolorystycznie ze zwietrzałą cegłą klinkierową, tworząc nowe wartości. Wewnątrz zderzyły się napowietrzona kubatura nowego ze starym szczytem, z jakże charakterystycznymi otworami wentylacyjnymi. Na połączeniu dachów wyrosła kolejna huba – świetlik rozjaśniający środkową część salonu. Szukając holistycznej całości, ściany wykonano w technologii strawbale, w której konstrukcję wypełniono sprasowanymi kostkami słomy. W ten oto sposób spróbowaliśmy nadpisać formalnie typologię uroczej, zapomnianej dolnośląskiej wsi.

TBS NOWE ŻERNIKI

THESPIAN

Wymarzony dom pod miastem. Szeroki podjazd, garaż na dwie bramy, cisza, ptaki, wątłe drzewka. Archetyp szczęśliwego zamieszkiwania implantowany w głowach nowej klasy budującej. W poniedziałki: zapchane drogi, karkołomne manewry pod szkołami i nieładne gesty. Robiąc nasz budynek zastanawialiśmy się, czy współczesny człowiek akceptuje jeszcze synergię miasta, czy chce mieszkać w jego prawdziwym, gęstym biotopie? Czy jest w stanie przyswoić jego fizjologię: ciepło sodowego światła, rytmiczny puls komunikacji, oddech – ten zdrowy po spłukaniu stuletniej kostki deszczem i ten nieświeży w popołudniowym szczycie? Klaksony, rozbita nad ranem butelka i sobotni kibole. W zamian: letni festiwal filmowy, śniadania w „Mleczarni” i pies w parku.

Projekt jest typowo wrocławskim zestawem problemów. Urbanistyczne „sprzątanie”, charakterystyczne dla miasta, które już kiedyś się wydarzyło. W naszych działaniach skupiliśmy się na zszyciu styku dwóch różnych pod względem skali i genotypu obszarów zabudowy. Uzupełniając geometrię placu, zabiegaliśmy o nowe otwarcie wzdłuż zmieniającej skalę, najważniejszej osi w mieście. Architektonicznie próbowaliśmy skomponować współczesną kamienicę. Akcentowaliśmy parter o podwójnej wysokości z wyraźnie zaznaczoną strefą wejścia i tarasowo kształtowaliśmy zwieńczenie budynku, nawiązując do obwiedni gzymsów i kalenic wokół placu. Podwójna fasada, niwelująca uciążliwości, umożliwia doskonały kontakt z pobliską zielenią i pulsującym miastem, które można niemalże dotknąć. Jeśli więc są gdzieś jeszcze współcześni mieszczanie, to ten dom zrobiliśmy dla nich.

ENERGETYCZNA 5D

Bryła domu w formie prostopadłościanu przykrytego dwuspadowym dachem buduje lokalny archetyp kameralnego sposobu zamieszkiwania. Z uwagi na stosunkowo małe rozmiary oraz ukośne – antycypujące przebieg planowanej obok drogi – usytuowanie jednej ze ścian, nabrała charakterystycznego, ociosanego kształtu. Budynek mieści tylko sześć mieszkań – po dwa dostępne z jednego spocznika, budując model jednostki sąsiedzkiej optymalnej dla wytworzenia i pielęgnowania relacji międzyludzkich. Kameralna skala i ograniczona ilość mieszkań pozwoliły kształtować frapujący kompozycyjnie rysunek elewacji, wyznaczony poprzez roztasowane perforacje otworów okiennych. Wszystkie mieszkania i poddasze z komórkami lokatorskimi są obsługiwane przez jedną klatkę schodową. Każde z mieszkań wyposażyliśmy w głęboką, dobrze ocienioną loggię, a te na parterze korzystają z bezpośrednio przyległego terenu. Do wykończenia budynku zastosowano proste materiały: gruboziarnisty tynk mineralny, blachę stalową i listwy drewniane. Tak w praktyce została zmaterializowana idea domu dostępnego – bez zbędnego podpiwniczenia, z miejscem parkingowym w ulicy i bez epatowania detalem. Tylko kilka z nich: indywidualnie dopracowana balustrada i zintegrowana z portalem wejściowym ławka – przyzba – buduje tożsamość dla sześciu zamieszkujących tam rodzin. Do arsenału dyskretnych interwencji należy lekkie rozlanie przedpola domu i zintegrowanie zewnętrznego siedziska – donicy z kilkoma miejscami parkingowymi. Mamy nadzieję, że te delikatne cytaty z przeszłości wolnostojącej zabudowy Siechnic, pozwolą łatwiej oswoić tę nową lokalizację.

 

SZKOLNA 6C

Prosty i tani budynek mieszkalny zrealizowany na zlecenie jednej z podmiejskich spółdzielni mieszkaniowych. Nawiązujący do typologii jednoklatkowych, dwupiętrowych bloków z lat 50-tych, które stanowią oprawę architektoniczną ścian zielonego skweru przy ul. Szkolnej w Siechnicach. Zabudowa ta nadpisywała przedwojenną skalę wsi, budując nową morfologię ośrodka przemysłowego. Robotnicy i inżynierowie zastępowali klasę chłopów, a domy, zamiast przyległych pól, zaczęły być wyposażone w ogrody i rekreacyjne przedpola. Jeden model przestrzenny zaczął nakładać się na drugi. Nasz budynek kontynuuje i uzupełnia ten zamysł z przed pół wieku, jednocześnie nie udając, że powstał w tamtych czasach. Daje proste, tanie, a zatem dostępne mieszkania dla siedemnastu rodzin, bez niepotrzebnych nakładów na parking podziemny, kosztowne fasady, czy instalacyjne gadżety. Jedynie dyskretna dominanta w postaci podbicia części połaci dachowej sygnalizuje przyszłe zmiany w układzie drogowym. Szerokie otwarcie, zapraszające do portalu wejściowego i niwelujące różnicę poziomów z ulicą, tworząc przyjazny dostęp dla osób z ograniczoną sprawnością ruchową. Zintegrowany ze wszystkimi okołowejściowymi funkcjami portal bramny wzmocniliśmy formalnie pasem loggii ze głębokim światłocieniem. Pasy okładziny w kolorze i o fakturze ciepłego drewna zintegrowane są ze stolarką okienną i żaluzjami. Szerokość pasa ażurowej balustrady zasłania zbędny w tej opowieści beton płyt balkonowych, tworząc kontynuację pasa miedzyokiennego. Gdybyśmy mieli ten budynek opisać go jednym słowem, byłoby to angielskie „decent”.

CENTRALNA 19

To nasza pierwsza interwencja urbanistyczna w nawarstwiającej się latami i pokaleczonej wojną tkance miejskiej Brochowa, początkująca serię naszych działań w tej dzielnicy Wrocławia. O wyrazie budynków decydowało dążenie do dopełnienia istniejącej struktury urbanistycznej elementami o tożsamej skali i podobnym charakterze. Zabudowa tej części Brochowa to wielorodzinne domy mieszkalne o prostej formie, tynkowanych grubym ziarnem elewacjach i stromych dachach, tworzące obudowę placu Mongolskiego. Projektowany obiekt dialogując z nimi skalą i podporządkowując się tej samej zasadzie urbanistycznej, nie wywołuje wrażenia dysonansu i przyczynia się do uzupełnienia i uporządkowania zastanej sytuacji przestrzennej. Zespół budynków składa się z czterech podobnych prostopadłościennych brył przykrytych stromymi dachami dwuspadowymi i połączonych na przegubach tarasami. Układ brył tworzy wewnątrz kameralny dziedziniec, który jest wprost cytatem z pobliskiego placu Mongolskiego. Taka nasza próba wypreparowania i przeszczepienia na drugą stronę ulicy Centralnej bardzo charakterystycznej dla dzielnicy, urbanistycznej morfologii. Zastosowane współczesne, proste materiały wykończeniowe (mineralny tynk gruboziarnisty, blacha tytanowo – cynkowa, stolarka okienna aluminiowa i drewniana oraz beton architektoniczny) korespondują z fakturami i kolorystyką sąsiedniej, starszej zabudowy. Jedyny, narożny lokal handlowo-usługowy wzmacnia funkcjonalnie ulicę, próbując zawrócić ją do handlowej tradycji i dać jej potencjał do reanimowania uwiędłej witalności.

 

CENTREVILLE

 

Budynek wypełnia kwartał ograniczony ulicami Drobnera oraz Śrutowej, bezpośrednio przylega do XIX-wiecznej kamienicy o bogatym eklektycznym wystroju. Ten fragment śródmieścia jest silnie zainwestowany, ma czytelną strukturę urbanistyczną z wyznaczonymi kwartałami ulic i placów. Centreville uzupełnia historyczną pierzeję Drobnera, kluczową dla Nadodrza. Podobnie jak w sąsiedniej kamienicy, w narożniku Drobnera i Śrutowej zastosowano akcent flankujący skrzyżowanie. Dwie ostatnie kondygnacje wycofano, wolną przestrzeń przeznaczając na tarasy widokowe mieszkańców.
Na najbardziej eksponowanych elewacjach zastosowano cegłę pełną, materiał o walorach zarówno użytkowych (odporność na warunki miejskie i upływ czasu) jak i dekoracyjnych, charakterystyczny dla tego fragmentu miasta. Elewacja mieni się kilkoma odcieniami brązów i szarości. Całość dopełniają duże drewniane okna i aluminiowe opaski wokół nich. To ważne, żeby współczesne budynki wpisywały się w tkankę miejską bez ostentacji i pretensji do dominacji.

PTASIA 16

WYSZYŃSKIEGO 56

TARAS SĄSIEDZKI

Zajęliśmy się tym niewielkim projektem po to by uporządkować i uspołecznić przestrzeń typowego podwórka w XIX wiecznym bloku zabudowy kwartałowej. Chcieliśmy też, być może trochę manifestując – odbetonować kawałek miasta. Lato w mieście bez zieleni jest staje się coraz trudniejsze do wytrzymania. Stąd pomysł stworzenia przestrzeni wygodnej, dającej schronienie przed słońcem, będącej zarówno przedłużeniem naszego biura jak i miejscem spotkań dla mieszkańców kamienicy. Forma tarasu została zaprojektowana z myślą o łatwej dostępności dla wszystkich użytkowników – niska platforma, wyposażona w stałe meble, za pomocą prostych form aranżuje przestrzeń.

To jeden z najmniejszych projektów jaki wykonaliśmy. Aby go zrealizować uwolniliśmy od betonu 30m2 gleby. W pierwszej kolejności zadbaliśmy o opiekę arborystyczną dla okazałego ajlanta gruczołkowatego (aka „Mietek”), który znalazł się w centralnej części projektowanego tarasu. Zrealizowano między innymi cięcia sanitarno-pielęgnacyjne korony oraz rozluźnienie i napowietrzenie struktury gleby. Istniejące drzewo stanowi naturalną ochronę przed słońcem w letnie, gorące dni.

Taras wykonany z wąskich desek o wymiarach 5,5cm x 2,65 cm w rozstawie co 1 cm, tworzy ażurową zabudowę, która nie blokuje naturalnego wchłaniania wody opadowej przez glebę. Do wykonania tarasu użyto certyfikowanego drewna iglastego, które pochodziło z lasów, w których prowadzona jest zrównoważona gospodarka leśna. Świadomie zrezygnowaliśmy z chemicznej konserwacji drewna – dzięki temu nie wprowadziliśmy do środowiska ok. 10 litrów olejów, które bazują na rozpuszczalniku. Wybrany przez nas gatunek drewna (modrzew syberyjski) ma naturalną odporność na warunki atmosferyczne i nawet bez żadnej konserwacji chemicznej będzie nam służył minimum 10-15 lat. Z czasem jego naturalny kolor będzie się pokrywał szarą patyną.

Po uwolnieniu kolejnych 40m2 terenu przy tarasie, zaprojektowaliśmy ogród. Wypełnienie tej niewielkiej powierzchni licznymi krzewami  i bylinami zapewni w przyszłości bujną, gęstą, piętrową zieleń. Dosadziliśmy również dwa buki, które stworzą naturalną ochronę przed słońcem dla południowej, mocno nasłonecznionej elewacji budynku. Całe 70m2 stało się terenem biologicznie czynnym i pomaga nam lepiej gospodarować wodami opadowymi w obrębie dziedzińca.

Do realizacji pierwszej fazy projektu (porządkowania podwórza) zaprosiliśmy wszystkich mieszkańców kamienicy. Zrobiliśmy coś na kształt czynu społecznego, w którym zakupiliśmy narzędzia, rośliny i zamówiliśmy transport. Sam taras wykonała profesjonalna firma. Po całym dniu spotkania urządziliśmy wspólnego grilla, który trwał do wczesnych godzin porannych.